تفصیل الشریعة فی شرح تحریر الوسیلة - الصوم و الاعتکاف (لنکرانی)کتاب « تفصيل الشريعة في شرح تحرير الوسيلة: الصوم» اثر آيت الله شیخ محمد فاضل لنکرانی ، شرح و تفسير احکام ، مسايل و فروعات فتوايى و نيمه استدلالى تحریر الوسیله و استخراج مبانى، اقوال و ادله فقهى آن است.اين كتاب به احكام و مسايل و فروعات روزه و شرايط و مقدمات و جزييات روزه و مفطرات و کفاره و قضاى روزه اختصاص يافته و به تفصيل پيرامون هر فرع از ديدگاه امام خمینی و ديگر فقهاى شیعه بحث و تحقيق صورت گرفته است. ۱ - درباره مؤلفمرجع عاليقدر حضرت آيت الله العظمى حاج شیخ محمد فاضل لنکرانی در سال ۱۳۱۰ ديده به جهان گشود. از آنجا كه عشق، راهنماى استاد، و شور و علاقه، چراغ راهش بود، تحصيلات دينى او با سرعتى بسيار پيش مى‌رفت، به طورى كه دوره‌هاى ادبيات و سطوح را كه معمولا طلّاب ديگر در مدت ۸ يا ۹ سال به پايان مى‌بردند، وى تنها در مدت ۶ سال سپرى كرد، از اين رو هنگامى كه درست ۱۹ سال از سنين عمر را پشت سر نهاده بود، وارد آخرين مرحله تحصيلات حوزه يعنى درس خارج گرديد. در سال‌هاى جوانى حدود ۱۱ سال در درس مرحوم آیت الله بروجردی و حدود ۹ سال نيز مجموعاً در درس‌هاى فقه و اصول امام خمینی ( قدس سره) شركت داشت . ایشان در كنار درس‌هاى فقه و اصول ، چند سال از عمر پرثمرش را نيز در درس‌هاى فلسفه و حکمت گذرانيد. در اين رشته استاد او، بزرگ مرد تفسير، استاد كم نظير، مرحوم علامه طباطبایی بود كه وى در محضر پربارش طىّ سال ها، قسمتى از مباحث منظومه سبزواری و سپس كتاب اسفار ملا صدرای شیرازی را تعليم گرفت. البته در كنار همه اينها در مباحث ديگرى چون بحث‌هاى مسائل عقيدتى و نيز مباحثى در درس اخلاق شركت مى‌كرد و از استادان ديگرى هم به طور پراكنده بهره گيرى و كسب فيض مى‌نمود. ایشان در سن سی سالگی به درجه اجتهاد رسیدند . نکته‌ای دیگر که در زندگی استاد جلب توجه می‌کند، این است که از نخستین سال‌های جوانی، همواره تحصیل و تدریس به موازات یکدیگر در زندگی اش جریان داشته است، در آن سال‌های ۱۵- ۱۶ سالگی عده شاگردانش غالبا به ۷۰- ۸۰ نفر می‌رسید و هنگامی که به ۱۹ سالگی رسید، دیگر جلسات درسش آن قدر گسترش یافته بود که بیشتر اوقات صدها نفر در محضر درس وی حاضر می‌شدند، تا جایی که وقتی به تدریس کفایة الاصول (آخرین کتاب سطح عالی و دشوارترین کتاب آن دوره) می‌پرداخت قریب ۶۰۰- ۷۰۰ نفر پای درسش می‌نشستند . حضرت آيةالله العظمي فاضل، روز شنبه ۲۶ خرداد ماه ۱۳۸۶ در سن ۷۶ سالگي دعوت حق را لبيك گفت. خداوند او را با اولياء الله محشور كند انشاء الله . ۲ - انگيزه تأليفشرح استدلالى عمده‌ترين مسايل عملی فقه شيعه هدف اصلى نويسنده است. ۳ - ساختاردر هر مبحث به شكلى روش‌مند همه جوانب و اقوال بررسى مى‌گردد و از قواعد و مبانى اصولى، تطبيقات فقهى متعددى استخراج مى‌گردد.مقايسه اقوال و مبانى و دفاع مستدل از نظريه صحيح، از ديگر خصوصيات روشى اين كتاب است.در طرح آراى خاص، جوانب و ابعاد نظريه‌ها و ادله روايى و ديگر نكات بررسى شده و ميان قواعد اصول و تطبيقات فقهى آن در هر مبحث دقت كافى و تحقيقى انجام شده است. ۴ - گزارش محتوادر مسئله اول، شرايط و مقدمات و اركان روزه آمده است. شارح، به تفصيل ابعاد آن را بررسى كرده و از معانى لغوى و اصطلاحى صوم بحث نموده است.ابتدا از ثبوت حقيقت شرعيه براى مفهوم صوم بحث نموده سپس رابطه مفهوم لغوى صوم را يعنى امساك با امساک در مفهوم فقهى آن بررسى كرده و ايرادها و اشكالات فقهى را پاسخ گفته و مبانى و آراى امام خمینی را با آراى فقهاى معاصر مقايسه و در مرحله بعد نحوه شناخت ماه رمضان و نحوه عروض شك را بررسى كرده و با استناد به ادله روايى از اهميت و نقش نيت و قصد در انجام روزه سخن گفته است.مبحث نيت داراى فروعات زيادى است [۱]
تفصيل الشريعة في شرح تحرير الوسيلة، شيخ محمد فاضل لنكرانى، ج۱، ص۵ .
و با مباحث يوم الشك و اشكال مختلف روزه‌دارى مرتبط است. [۲]
تفصيل الشريعة في شرح تحرير الوسيلة، شيخ محمد فاضل لنكرانى، ج۱، ص۴۸ .
در بررسى اين فروعات از مبانى و قواعد اصولى مرتبط با اراده انجام يك كار و شك بحث شده است; سپس مفهوم بعدى در باره مفطرات يا امورى كه امساك از آنها واجب است مى‌باشد و به تفصيل هر يك از اين مفطرات و دلايل و مبانى فقهى آنها بررسى شده و در ذيل هر كدام فروعات و مسايل جزيى متعددى ارائه شده است.همه مفطرات در ۹ مبحث، تفصيلا شرح و تفسير شده و اقوال و آراى اختلافى در تبيين مبانى اين موضوعات ارائه شده است. [۳]
تفصيل الشريعة في شرح تحرير الوسيلة، شيخ محمد فاضل لنكرانى، ج۱، ص۵۹ .
۵ - پانویس
۶ - منبعنرم افزار جامع فقه أهل البيت عليهم السلام، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی رده‌های این صفحه : کتاب شناسی | کتب فقهی شیعه
|